Het was het einde van de dag, het begon al te schemeren. Nog een minuut of tien moest ik lopen voordat ik thuis was. Ik kon het voetpad naast de drukke weg blijven volgen, of ik kon binnendoor over een braakliggend terrein met bouwpuin en omgevallen hekken, onder een spoorwegviaduct door en dan via een stenen trap naast het brugwachtershuisje omhoog naar de weg, de route die ik meestal nam. Maar nu was er iets dat me tegenhield. De invallende duisternis misschien. Stel je niet aan, het is nog niet eens avond, zei ik tegen mezelf, en ik liep het rommelige terrein op. Ik lette goed op waar ik mijn voeten zette, om niet in een glasscherf of een lus van ijzerdraad te trappen. Het was maar een klein stukje, bij het water zou ik rechts afslaan, onder het spoorwegviaduct door waarvan de pijlers vrijwel wekelijks van verse graffiti werden voorzien. Je kon daar ongezien je gang gaan, niemand die je zag.
Toen ik afsloeg zag ik iemand staan. Een man. Hij stond precies voor de trap naast het brugwachtershuisje. Een meter of zes van hem vandaan stond een fiets, zo’n oranje huurfiets waar toeristen op rijden. Maar dit was geen toerist. Vertel me niet hoe ik dat wist, ik wist het. De fiets stond dwars op het pad geparkeerd. Als een slagboom. Ik aarzelde, maar alleen in mijn hoofd, mijn benen bleven in hetzelfde tempo doorgaan. Als ik stopte, rechtsomkeert zou maken, maakte ik misschien iets wakker bij de man, iets waarvan hij zich daarvoor nog niet bewust was.
In een TikTok-filmpje uit 2024 werd vrouwen gevraagd wat ze liever tegenkwamen als ze alleen in een bos waren, een man of een beer. Zeven van de acht ondervraagde vrouwen koos voor de beer. De video ging viraal en de vraag man of beer werd door vrouwen massaal beantwoord met: beer. Bij een beer loop je niet het risico seksueel mishandeld te worden. Een beer vertoont bovendien voorspelbaar gedrag, tegen beren kun je je verweren (if it’s black, fight back. If it’s brown, lay down). Mannen laten zich niet zo indelen, met een man kan het alle kanten op gaan. Van alle dingen die we vrezen, vrezen we het onvoorspelbare het meest.
Ik keek naar de man, een jongen was het nog, en hij keek naar mij. Hij droeg een zwarte hoodie, de capuchon over zijn hoofd getrokken. Ik was bijna bij de trap.
If it’s black fight back.
‘Is dat jouw fiets?’ Ik slingerde de woorden naar hem toe, een beetje streng, alsof ik autoriteit had.
‘Ja. Ik wacht op iemand,’ zei hij en toen ik vlak bij hem was: ‘Op Willem.’
‘Ik ken geen Willem.’ Ik liep langs hem en plantte mijn voet stevig op de onderste tree.
‘Willem Holleeder,’ zei de jongen. ‘Die sprak hier altijd af.’ Zijn woorden gingen over in een hinnikend gelach, en ik lachte mee, te hard en te schel.
Naast vechten, vluchten en bevriezen bestaat er nog een overlevingsstrategie, een die bij een beer niets uit zal richten. Pleasen: meebewegen, je aanpassen aan de omstandigheden om erger te voorkomen.
Ik liep de stenen trap op. Toen ik de bovenste tree had bereikt, met de stoep langs de weg vol fietsers en auto’s, hoorde ik onder me nog het gehinnik van de jongen.
Thuis was het eerste wat ik deed googelen of Willem Holleeder nog vast zat.
