Ik herinner me het moment waarop ik hoorde dat de muur was gevallen niet. Ik herinner me waar ik was tijdens 911, en toen bekend werd gemaakt dat Mandela vrijkwam, ik weet nog wanneer ik hoorde van de moord op Pim Fortuyn, de moord op John Lennon, ja zelfs de dood van Elvis, met de huilende moeder van mijn vriendinnetje (ik geloof niet dat ik wist wie Elvis was) en de dood van Franco. Maar het moment dat ik hoorde dat de muur viel herinner ik me niet.
Een half jaar nadat de muur was gevallen ging ik naar Berlijn. Ik herinner me een snelweg zonder afritten, met verlaten wachttorens aan de kant. Delen van de muur waren gesloopt, maar grote delen stonden ook nog overeind. Ik maakte foto's van de muurschildering waarop Brezjnev Reagan kuste. En die waarop Guust Flater met een hamer een stuk uit de muur hakte. Bij de Brandenburger Tor kocht ik een klein stukje beschilderde muur en een speelgoedtrabantje. Het was een inhaalslag, om toch nog íets mee te maken van dat wat nu geschiedenis was.
Mijn oma kwam uit Berlijn. Jaarlijks was er een schoolreünie waar ze heenging. Tot ze te oud werd, en zoals ze zelf zei, niet hoefde te zien wie er nu weer dood waren. Maar nadat de muur was gevallen ging ze weer. Om klasgenoten terug te zien die ze veertig jaar niet had gesproken. Omdat ze aan de andere kant van de muur waren beland. Mijn oma zei altijd: 'Berlijn, daar hoef je niet naar toe. Een vieze stinkstad, dat is het.'
